Η θρεπτική αξία του ελαιόλαδου είναι γνωστή από την αρχαιότητα.
Αμέτρητες μελέτες και αναλύσεις, έχουν αποδείξει την μεγάλη περιεκτικότητα του σε βιταμίνη Ε και Κ και ωφέλιμα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα. Αυτό που πραγματικά κάνει τη διαφορά, είναι τα αντιοξειδωτικά που έχει στη σύσταση του, μιας και οι ενώσεις αυτές λειτουργούν προστατευτικά για μια σειρά από ασθένειες για τον ανθρώπινο οργανισμό. Ένα από τα βασικά αντιοξειδωτικά στοιχεία του ελαιόλαδου με αντιφλεγμονώδη δράση, είναι η ελαιοκανθάλη και η ελαιοευρωπαΐνη, φυτοχημικά στοιχεία που αποτρέπουν την οξείδωση της «κακής» LDL χοληστερίνης.
Οι μελέτες έχουν δείξει ότι η χρόνια φλεγμονή, είναι μια από τις βασικότερες αιτίες πολλών ασθενειών της σύγχρονης εποχής, όπως ο διαβήτης, ο καρκίνος, οι καρδιακές παθήσεις, το Αλτσχάιμερ. Ένας από τους βασικούς μηχανισμούς πίσω από τις πολλαπλές ευεργετικές ιδιότητες του ελαιόλαδου, είναι η καταπολέμηση της φλεγμονής που αποδίδεται στην ελαιοκανθάλη. Επίσης οι ερευνητές υπολογίζουν, πως η ποσότητα ελαιοκανθάλης που περιέχεται σε 50 ml υψηλής ποιότητας έξτρα παρθένου ελαιόλαδου, έχει αντίστοιχη αναλγητική δράση με το 10% της δοσολογίας της ιμπουπροφένης για ενήλικες.
Οι επιστημονικές έρευνες γύρω από τη Μεσογειακή διατροφή, έχουν καταλήξει σε σημαντικά συμπεράσματα αναφορικά, με τα οφέλη της στον ανθρώπινο οργανισμό σε σχέση και με τη δημιουργία αντισωμάτων μέσω της καθημερινής πρόσληψης του ελαιόλαδου και της ελιάς, δυο συστατικών που αποτελούν την κορωνίδα της Μεσογειακής διατροφικής πυραμίδας.
Από το 400π.χ. που ο Ιπποκράτης εξέφρασε την άποψη ότι «το φαγητό πρέπει να είναι το φάρμακο και το φάρμακο να είναι το φαγητό» και σχεδόν 2.500 χρόνια μετά μεγάλο μέρος της επιστημονικής κοινότητας έχει παραδεχθεί, ότι χρόνιες σοβαρές παθήσεις όπως τα καρδιακά νοσήματα, ο καρκίνος, τα εγκεφαλικά επεισόδια, η σκλήρυνση κατά πλάκας αλλά και η παχυσαρκία, συνδέονται άμεσα με τη διατροφή μας. Ιδιαίτερα σε ότι αφορά την παχυσαρκία η μεσογειακή διατροφή, λόγω των ισορροπημένων αναλογιών της σε πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, μονοακόρεστα και Ω3 λιπαρά οξέα, μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην ενεργοποίηση του μεταβολισμού και ταυτόχρονη στην καύση αποθηκευμένου λίπους.
Ωστόσο τα τελευταία χρόνια, έχει γίνει επιπλέον ευρέως γνωστό ότι η Μεσογειακή Διατροφή είναι μια πολύ καλή επιλογή και για το περιβάλλον, παρουσιάζοντας χαμηλό αποτύπωμα σε διοξείδιο του άνθρακα μιας και περιλαμβάνει ντόπια προϊόντα που παράγονται και καταναλώνονται τοπικά. Κατά συνέπεια είναι μια διατροφική επιλογή οικολογικά φιλική και απόλυτα εναρμονισμένη, τόσο με το οικοσύστημα, όσο και με την οικονομία.